جاذبه های گردشگری

کوه صفه

مجموعه ارتفاعات کوه صفه با بلندترین نقطه ارتفاع 2257 متر در جنوب غربی اصفهان واقع است. این کوه از شمال به جاده کمربندی از غرب به کوههای تخت رستم و دره خان از شرق به شهرک ها و مجتمع های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و خط آهن منتهی می‌شود.کوه صفه و طبیعت اطراف آن امروزه به پارک کوهستانی صفه تبدیل شده و مراکز گردشگری و تفریحی متعددی در آن ساخته شده است.
کوه صفه به عنوان یک نشانه بزرگ شهري عمل مي‌کند که از يک طرف، از تمام نقاط شهر قابل مشاهده است و از طرف ديگر بهترين امکان را براي تماشاي چشم انداز زيبا و رنگارنگ کل شهر اصفهان در اختيار مي‌گذارد.
کوهستان صفه به دليل نزديکي به شهر اصفهان و برخورداري از ارتفاع مناسب و تنوع پستي و بلنديهاي آن امکانات بسيار خوبي براي فعاليتهاي ورزشي تفريحي مثل پياده‌روي، تپه نوردي، کوهنوردي و سنگ‌نوردي فراهم آورده است. به ويژه در دوره اخير به دليل توسعه شهرنشيني جديد و رشد نيازهاي ورزشي و تفرجي، عملکرد ورزشي کوهستان صفه به نحو وسيعي افزايش پيدا کرده است.
کوه صفه یک کوه خانوادگی محسوب نمی‌شود و در دسته کوه‌های فنی قرار دارد. هرساله حوادث بسیاری در کوه صفه اتفاق می‌افتد. کوه صفه یک کوه خانوادگی نیست و نمی‌توان بدون لباس های مناسب و تجهیزات و آموزش با امنیت از آن صعود کرد. میله ها و طناب های موجود برای ایمن سازی مناسب وکافی نیستند و به موارد فنی توجه نشده است. از جمله سقوط سنگ ریزه ها بر سر افراد و ...
يکي از ويژگي هاي مهم کوهستان صفه وجود صخره‌هاي عظيم و بلند در نقاط مختلف آن است که از نظر کوهنوردي تخصصي و آموزش سنگ نوردي، امکان بسيار خوبي براي گسترش ورزش کوهنوردي در منطقه اصفهان به وجود آورده است. در سال هاي اخير با تبديل کافه خاچيک به پناهگاه و پايگاه کوهنوردي و اصلاح مسيرهاي دشوار، خدمات مربوط به فعاليت هاي کوهنوردي بهبود نسبي پيدا کرده است.
در دامنه کوه صفه چشمه‌ای به نام چشمه درویش (خاچیک) و 200 متر بالاتر از آن چشمه گل زرد قرار دارد. کوه صفه از محل چشمه درویش که سنگ کوه از خاک جدا شده و دامنه کوه محسوب می‌شود، در سمت غرب به فضای سنگی مسطحی (سکو مانند) منتهی می‌گردد و کوه به همین جهت «صفه» نامیده می‌شود. در گذشته در این محل چهارطاقی‌هایی ساخته شده بود و در حوالی آن سنگاب‌ بزرگی نیز بود که آب سرد آن از برفاب‌های قله تأمین می‌شد.
تنگهٔ گردنه باد نیز از جاذبه‌های طبیعی این منطقه است. این تنگه که در امتداد هزار دره در جنوب کوه صفه واقع شده است موقعیت جغرافیای ان به شکلی است که جریان های باد های شرقی - غربی اصفهان در این نقطه متمرکز شده و شدت بیشتری پیدا کرده است به طوری که در تمام فصول سال به ویژه پائیز و بهار باد با شدت زیادی در این منطقه می‌وزد، به همین دلیل این نقطه به گردنه باد مشهور شده است.
کوه صفه در ادوار گذشته، اهمیت و کاربردهای نظامی داشته است. یکی از آثار مهم به جا مانده قلعه شاهدژ است. این قلعه بر فراز کوه صفه قرار دارد و یک قلعه نظامی است که در روزگار ساسانیان برای حفاظت از شهر اصفهان ساخته شد. این قلعه در زمان سلجوقیان با ورود یکی از طرفداران حسن صباح به‌نام عبدالملک عطاش و نفوذ و دعوت مخفیانه وی، تبدیل به یکی از قلعه‌های اسماعیلیون شد. اما این روزها حضور دکل‌های مخابراتی، آرامش و زیبایی را از قلعه شاه دژ ربوده و عرصه‌ی منظری آن را که تصاویر چشم‌نوازی برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم می‌کند، مخدوش کرده است.

غار نمکدان

غار نمکدان از جمله غارهای استان هرمزگان و یکی از منحصر به فردترین جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم است. بخشی از کوه‌های جزیره قشم به دلیل انباشتگی و رسوب نمک موجود در آب دریا در گسل‌های عمیق، تبدیل به کوه‌ها و غارهای نمکی شده‌اند که غار نمکدان، یکی از آن‌ها است. این غار در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره قشم و در فاصله 90 کیلومتری از شهر قشم در داخل یک کوه گنبدی شکل واقع شده است. دهانه غار نمکدان که در ارتفاع 237 متری از سطح دریا واقع شده، از جاده همجوار ساحل دریا حدود 2 کیلومتر فاصله دارد که به دلیل وجود جذابیت‌های طبیعی، بهتر است به صورت پیاده طی شود. سقف غار از قندیل‌های مرمرین نمک در اشکال مختلف پوشیده شده است که منظره‌ای بدیع را به وجود آورده است. رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غار، سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل‌ها شده و تغییر شکل دائمی آن‌ها را سبب می‌شود. درون غار به ویژه در اعماق آن، تاریکی حکمفرماست از این رو برای مشاهده قندیل‌های بلورین نمکی نیاز به چراغ قوه است. در فاصله 160 متری از دهانه ورودی غار، یک دریاچه نمک به عمق یک متر وجود دارد. از داخل غار نمکدان، یک جریان آب زیرزمینی می‌جوشد که راه را به خارج می‌گشاید و پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود، به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می‌شود که در گودال مقابل خود، حوضچه‌ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می‌آورد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد. در ترکیب نمک‌های غار نمکدان، عناصر مهمی همچون منیزیم یافت می‌شود که می‌تواند به عنوان نمک طبی و به ویژه برای ورزشکاران مورد استفاده قرار گیرد. باقی ماندن و تنفس در داخل این غار می‌تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی‌های تنفسی کمک کند. با بررسی‌های به عمل آمده توسط یک گروه دانشمند زمین‌شناس از کشور چک به همراه استادان بخش زمین‌شناسی دانشگاه شیراز در سال 1385 خورشیدی، معلوم شد که غار نمکدان با طول 6400 متر، طولانی‌ترین غار نمکی جهان است. تاکنون بیش از 6000 متر از این غار شناسایی شده است. پیمایش کامل غار نمکدان نیازمند در اختیار داشتن تجهیزات فنی مناسب است و بدون این وسایل، تنها می‌توان 100 متر ابتدایی غار را طی نمود که البته آن نیز خالی از لطف نیست.

قلعه ملک بهمن

قلعه ملک بهمن یا شاهاندشت از قلعه‌های عظیم البرز و ایران است که در جاده هراز بخش لاریجان شهرستان آمل و مشرف به روستای شاهاندشت در ۷۵ کیلومتری جنوب آمل قرار دارد.این قلعه متعلق به حکام پادوسبانیان است که بر رویان، نور، کجور و رستمدار حکومت می‌کردند. بنای قلعه بر روی صخره‌ای حدود۲۲۰متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگ‌های بزرگ و کوچک و ملات گچ و ساروج ساخته شده که به صورت طبقه طبقه و شامل اتاق‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است.این قلعه به دستور شاه عباس صفوی در ۱۰۰۵ فتح شد.
این قلعه از سنگ و نوعی ساروج که مخلوطی از شیر و تخم مرغ و نوعی خاک است ساخته شده و استحکام زیادی دارد به طوریکه دربرابر زلزله‌های قوی که در منطقه زلزله‌خیز لاریجان بارها خانه‌ها را ویران کرده و حتی با‌خاک یکسان کرده، مقاومت کرده است.از نظر مهندسی، طراحی بسیار جالبی دارد، هیچ راه ورودی از اطراف قلعه وجود نداشته و تنها راه ورود آن زیر زمینی بوده که امروزه مسدود است و کوهنوردان با امکانات و رعایت موراد ایمنی می‌تواننداز دیواره جنوبی قلعه به داخل صعود کنند. همچنین این قلعه در بالای آبشاری قرار دارد که به آبشار شاهاندشت معروف است.

قله برف انبار

قله برف انبار با ارتفاعی بیش از 3200 متر از سطح دریا، بلندترین قله استان قم محسوب می‌شود که در رشته کوه برف انبار در روستای فردو و بخش کهک شهرستان قم واقع شده است. این قله در فاصله ی 60 کیلومتری جنوب شهر قم و 10 کیلومتری جنوب شرقی روستای فردو قرار دارد. رایج ترین و آسان ترین مسیر دسترسی به این قله از طریق راه امامزاده بوره یا باوره ی فردو است.
قله برف انبار که بام استان قم محسوب می‌شود، دارای چشم انداز های بسیار زیبا است و در فصل زمستان از برف یکپارچه سفیدپوش می‌شود و جلوه ای بسیار تماشایی می‌یابد. این قله در تمام فصول سال کوه نوردانی از استان قم و دیگر استان ها را به خود جذب می‌کند.
علت نامگذاری این قله به برف انبار وجود دره ای به عمق 600 متر در کنار قله برف انبار است که باعث شده برف در فصل زمستان به میزان زیادی در آن انباشته گردد، به طوری که با گذشت فصول سرد و بعضا تا فصل تابستان نیز این دره مملو از برف های یخ زده باشد. البته در سال های اخیر با گرم شدن زمین، دیگر این قله در تابستان ها برفی ندارد و برف آن سهم چشمه های زیرزمینی آن می‌شود.
در مسیر صعود از روستای "فردو" و کوهپایه برف انبار دو چشمه دائمی خنگ و گوارا از فاصله 100 متری از یکدیگر وجود دارد که از دل کوه و سه چال برف خیز برف انبار جریان می‌یابند و به باغ های انبوه فردو منتهی می‌شوند. همچنین این چشمه ها از معدود چشمه های اّبی می‌باشند که در تمام طول سال در استان گرمسیر قم، آب جاری دارند و خشک نمی‌شوند.
از بلندای قله برف انبار فضای بسیار زیبایی از رشته کوهی نه چندان بلند ولی بسیار زیبا دیده می‌شود. در اطراف این کوه چشم اندازهای بسیاری خود نمایی می‌کند. در غرب این کوه قله پلنگ آبی و در شرق آن قله سلطان سعد شاه با ارتفاعی کمتر خود نمایی می‌کند. در شمال قله برف انبار، قله دماوند قرار دارد که در روزهای آفتابی و صاف قابل مشاهده است.
از مشخصه های این قله نصب چهار میله بلند در مسیر و به فاصله تقریبا مساوی در طول مسیر است که علی رغم مشخص بودن مسیر قله در فصول بدون بارش، هدایت گر مطمئنی جهت تشخیص مسیر صعود، به خصوص در فصل زمستان است. در حال حاضر پناهگاه ندارد اما در کنار قله عملیات نصب پناهگاه در حال اجرا است.
مسیر دسترسی به قله برف انبار از سه استان قم(روستای فردو)، اصفهان(کاشان-مشهد اردهال-روستای زر و کروگان) و مرکزی(دلیجان-نراق-روستای جاسب یا روستای زر و کروگان) ممکن است. اما مسیر استان قم و روستای فردو بهترین مسیر است چرا که مقدار زیادی از آن دارای جاده خاکی و تا خود قله مسیر خاکی مالرو و پایکوبی شده دارد. بقیه مسیر ها فاقد مسیر پاکوب هستند.
جهت دسترسی به منطقه از طریق استان قم، پس از پشت سر گذاشتن جمکران، وارد جاده قدیم قم - کاشان شده، سپس جاده ای فرعی در سمت غرب با فاصله 16 کیلومتری از قم، ما را به سمت شهر کهک رهنمون می‌سازد، پس از گذشتن از روستاهای خور آباد، صرم و ورجان و طی حدود ۲۰ کیلومتر به کهک رسیده و از آنجا نیز بعد از گذشتن از چنارک، میم و خاوه و طی حدود ۲۱ کیلومتر به روستای ُفردو خواهید رسید. مبدا صعود امام زاده بوره یا استخر آبی که پشت امامزاده به فاصله 800 متری قرار دارد، است که این مناطق حدود ۴ کیلومتر بعد از ُفردو قرار دارند. جهت صعود از این نقطه (امام زاده بوره)، وارد دره زهاب(در پشت امام زاده) می‌شوید که مشخصه آن وجود جاده خاکی در داخل دره است. این جاده جهت دسترسی به باغ ها کشیده شده است. پس از طی حدود یک ساعت به چشمه، که تقریبا در انتهای دره قرار دارد می‌رسید. بعد از چشمه در سمت راست، یالی با شیب ملایم و پاکوب مشخص، که در طول مسیر با میله های راهنما علامت گذاری شده، بعد از حدود ۲ ساعت ما را به قله 3208 متری برف انبار می‌رساند. از قله می‌توان یا ازهمین مسیر برگشت، یا برنامه رابه گونه ای دیگر طرح ریزی کرد و از سمت دیگر آن(جنوب)، یعنی به سمت منطقه جاسب که از این منطقه با سرسبزی اش معروف است نیز برگشت.
منبع : bamdadclub.ir - sofehfree.blogsky.com - mehrnews.com - parsmiras.ir - tivan85.blogfa.com

غار سالمستان

غار سالمستان یکی از جاذبه های طبیعی روستای فردو است که در بخش کهک شهرستان قم واقع شده است. این غار در فاصله 8 کیلومتری روستای فردو و در دره ای واقع در ارتفاعات شمالی این روستا قرار دارد.
روستای فردو یکی از روستاهای قدیمی، خوش آب و هوا و ییلاقی استان قم است که از جاذبه های طبیعی فراوانی برخوردار است.
غار طبیعی سالمستان از نوع رسوبی آهکی و دارای قندیل های متعدد آهکی و بلوری است. این غار به صورت افقی است و دو طبقه دارد. ورودی غار با عرض کمتر از یک متر است و ورود به آن نیازمند تجهیزات مناسب است. غار سالمستان همواره مورد توجه بومیان و غارنوردان حرفه ای بوده است. در سال 1392 کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم به همراه غارنوردان استان پس از بازدید و مستند سازی این غار آن را در لیست پیشنهادی برای حفاظت در کارگروه غارشناسی استان قرار دادند.
با توجه به آثار تخریب‌های اولیه در محوطه غار که توسط بازدید کنندگان از آن ایجاد شده است، اداره کل حفاظت از محیط زیست استان قم از عموم همشهریان و بومیان درخواست دارد با حفاظت از این غار طبیعی، از هرگونه دخل و تصرف، جداکردن قندیل‌ها، دیوار نویسی و رهاکردن زباله درغار جدا خودداری کرده و قبل از ورود به آن هماهنگی‌های لازم را صورت دهند.
منبع : fa.wikipedia.org - mehrnews.com - سازمان حفاظت محیط زیست

کوه دو برادران

کوه دو برادران یکی از ارتفاعات استان قم است که در مشرق شهر قم پشت مسجد جمکران و در نزدیکی کوه خضر قرار دارد .
این کوه در واقع از دو کوه هم شکل و هم ارتفاع که به یکدیگر متصل می‌باشند، تشکیل یافته و به همین دلیل به «کوه دو برادران» معروف شده است .همچنین این کوه با نام کوه نیایش نیز خوانده می‌شود .
این کوه در ضلع جنوب شرقی شهر مقدس قم و سمت قبله قرار دارد، و در واقع نزدیکترین کوه به مسجد مقدس جمکران است که چشم انداز زیبائی در برابر دیدگان مشتاقان مسجد حضرت مهدی(عج) ایجاد کرده است .
از نکات جالب توجه در خصوص کوه دو برادران این است که وقتی عکس کوه را به اندازه 90 درجه بچرخانیم، به شکل صورت انسان درمی‌آید .
منظره ی زیبای کوه های سمت راست جاده اولین چشم اندازی است که پس از مسجد در دید هر عابری خودنمائی می‌کند. پدیده ای طبیعی، پرشکوه با قامتی برافراشته چهره ی زیبای انسانی که در حالتی عارفانه وبا آرامشی خاص روی به آسمان کرده، تندیس شگفتی که طبیعت بر کوهی در سمت قبله ی جمکران پرداخته است، و تصویر پرشکوهی که تنها در نقطه ای که مسجد بنا شده اینچنین واضح قابل مشاهده است .
اين مکان افزون بر نزديکي به جمکران داراي جاذبه مناسبي براي ورزش است که در روزهاي تعطيل پذيراي کوهنوردان است.
این کوه اگرچه کم‌ارتفاع است اما دارای صخره‌ها و پرتگاه‌های خطرناکی است (ضلع جنوبی آن یکی از بلندترین پرتگاه‌های دنیاست) به همین جهت صعود به آن نیازمند در اختیار داشتن تجربه و تجهیزات کافی است. عدم آشنایی کامل کوهنوردان با منطقه و حادثه‌خیز بودن کوه دوبرادران با پرتگاه‌های زیاد تاکنون حوادث تلخ بسیاری به خود دیده است .
منبع : seeiran.ir - qomseir.blogfa.com - qomefarda.ir

غار کهک

غار کهک یکی از غارهای استان مرکزی است که در 65 کیلومتری غرب دلیجان و نزدیکی روستای کهک واقع شده است.
غار کهک از نظر وسعت از غارهای متوسط ایران است که به دلیل برخورداری از غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و چکیده‌های رنگارنگ و عظیم‌الجثه، یکی از منحصر به فردترین غارهای ایران و از قدیمی‌ترین غارهای زایش‌یافته کشور است.
دهانه غار به شکل دایره به قطر 70 سانتی متر است و ارتفاع 1950 متری از سطح دریا قرار دارد. این دهانه بالای دیوارهای به ارتفاع 8 متر واقع شده است و تنها با استفاده از وسایل فنی و طناب میتوان وارد غار شد.
غار کهک دلیجان 350 متر طول دارد و شامل تعدادی سکوی بزرگ متوالی است که هر کدام به وسیله یک پرتگاه 10 تا 20 متری از هم جدا شده و همه آنها از ابتدا تا انتها زیر تاقدیس مرتفع و عظیم غار قرار گرفته اند. این غار مانند چاهی عظیم به قطر 30 متر است که با زاویه 45 درجه و بر اثر فرایند غار زایشی به وجود آمده است.
پرتگاه‌ها در زمان‌های بسیار دور در اثر ریزش عظیمی که در داخل غار رخ داده‌، به وجود آمده‌اند. در داخل غار دالان و دهلیز فرعی وجود ندارد. مسیر بازدید غار به علت وجود لایه‌ای از خاک رس، مرطوب و لغزنده است. نکته‌ای که در پیمایش این غار حائز اهمیت است، وجود دو چاه عمیق در نیمه نخست مسیر است که در صورت بی احتیاطی احتمال سقوط به داخل آن‌ها وجود دارد.
بلندی بعضی از ستونهای آهکی غار کهک در حدود 14 متر است که جزء بلندترین ستون های غارهای آهکی ایران است،با طی مسیر 250 متری، تالار غار به پایان رسیده و گودالی از آب زلال واقع در دخمه‌ای پوشیده از چکنده‌های مرمرین و بلورین به چشم می‌خورد. این گودال عمیق‌ترین نقطه غار است و 80 متر پایین‌تر از دهانه غار قرار دارد.
مسیر غار پس از گودال آب در جهت عکس و به طرف بالا، به طول100 متر امتداد مییابد و غار به انتها میرسد. در دالان انتهایی غار چند فضای خالی وجود دارد که به زیر سنگهای ریزشی غار ختم میشود. سرتاسر این دالان از چکندههای گل کلمی و میخی پوشیده است.
منبع : irandeserts.com - anobanini.net

کوه تفتان

کوه آتشفشانی فعال تفتان از جمله کوه های دیدنی و پر بازدید ایران و بلندترین قله استان سیستان و بلوچستان است. تفتان در میان شش کوه آتشفشانی ایران، فعال ترین‌ آنها گزارش شده است. این کوه شامل 4 قله و سه دریاچه و پوشش گیاهی غنی است. مجموعا طول این رشته کوه 12 کیلومتر است.
برخی بر این باورند که نام کوه تفتان از واژه تفت به معنی گرم و سوزان آمده است. و این تسمیه به علت خروج آتشفشانی مرکب از بخار آب و گاز گوگرد از دهانه آن است که تقریبا در تمامی اوقات این گازهای آتشفشانی متصاعد می‌شوند.
کوه تفتان در اصطلاح محلی به چهل تن معروف است. به طوری که شایع است چهل تن از راشدین مذهبی در این کوه ناپدید شده اند از این رو کوه چهل تن نامیده می‌شود و شاخک شمال آن نیز به همین سبب به اسم کوه زیارت معروف شده است و در گذشته محل زیارت اهالی این نواحی بوده است.
کوه تفتان دارای 4 قله با نام های به شرح زیر است: قله ی شمالی که مرتفع تر است و به نام "کوه زیارت" معروف است، قله ی جنوبی که کوتاه تر و آتشفشانی است "مادرکوه" نامیده می‌شود، قله ی شمالی شرقی که " صبح کوه" نام دارد و قله ای که در مغرب مادرکوه قرار گرفته "نرکوه" نامیده می‌شود.
در قلل کوه تفتان سه دریاچه وجود دارد که به دریا سر یا سر دریا معروف اند. دو دریاچه در قسمت شمال واقع اند که عمق‌ آنها کم و اغلب دارای آب گوارا می‌باشند و دیگری که نسبتا بزرگتر است دارای آب شور دایمی است. دریاچه سردریا دارای ارتفاعات زیبا و پوشش گیاهی با گونه‌های مختلف دارویی است.
از گیاهان قابل رویش در ناحیه کوه تفتان می‌توان به درختانی همچون بنه، بادام کوهی، گز، سیه چوب، درمنه، ارژن و پوشش گیاهی مانند آویشن، پیاز کوهی، خارگلک، گرمونه، کاسنی، ریواس و پونه اشاره کرد. روباه، شغال و گرگ نیز بخشی از پوشش جانوری منطقه را تشکیل می‌دهند.
به طور معمول بارش و ذخیره‌ی برف در تفتان نسبت به کوه‌هایی مانند دنا و دماوند کمتر است که این مورد به ویژگی‌های جغرافیایی منطقه باز می‌گردد .
گروه های متعدد و مختلفی از کوهنوردان به قله تقتان صعود کرده اند که اولین صعود در اخر سال 1893برابر با 1272شمسی به سرپرستی ژنرال "سرپرسی سایکس" انگلیسی انجام یافت و "سون اندرسن فون هدن" سیاح معروف سویدی که اکثر بیابان های دنیا را بررسی و مطالعه کرد نیز به کوه تفتان صعود کرده است.
برای صعود به قله 4 راه وجود دارد : 1.مسیر پناهگاه، جبهه غربی (رایج) 2.روستایی ترشاب، جبهه شرقی 3.روستایی تمین، جبهه شمالی 4.دو راهی سنگان و روستایی خنجک، جبهه شمال شرقی. در مسیر رایج که معمولا کوهنوردان از آن استفاده می‌کنند یک اردوگاه و یک پناهگاه تجهیز شده موجود است. اردوگاه دره گل متعلق به آموزش و پرورش در ابتدای مسیر و پناهگاه صبح (sobah) در میانه ی مسیر قرار دارند .
آب چشمه های منطقه اغلب به علت ترکیب با گوگرد قابل مصرف نیستند و سمی هستند. البته چشمه خوش آب در ناحیه تنگه گلو، آب سالم و گوارایی را دارا است .
از رودخانه‌های سیلابی این حوزه می‌توان به رودخانه‌های سیلابی "لادیز" و "انده" در میرجاوه اشاره کرد. این رودخانه‌ها فقط در مواقع بارندگی‌های شدید، مدت کوتاهی آب دارند که همین آب‌ها منشأ اصلی تغذیه آب‌های زیرزمینی دشت‌ها محسوب می‌شوند.
چشمه های آب معدنی هم در منطقه تفتان وجود دارند. چشمه آب معدنی "جم‌چن" در شمال غربی کوه تفتان، چشمه آب معدنی "آمنی" در غرب تفتان در منتهی‌الیه رودخانه "بیدسر"، چشمه آب معدنی "برآبک" در شمال قله تفتان، چشمه آب معدنی "یوسف‌آباد" در غرب کوه تفتان، آب معدنی "ترشاب" در نزدیکی روستایی به همین نام در جنوب تفتان، چشمه معدنی "مرغاب" در جنوب شرق کوه تفتان، چشمه آب معدنی "کولکو" و "پوچلگی" و "پاول" در شرق تفتان و چشمه آب معدنی "گنج امین" در غرب روستای سنگان از چشمه‌های آب معدنی منطقه هستند که به علت قابلیت درمانی و زیبایی و تزیین ویژه با گل‌ها و گیاهان باعث جذب گردشگران هستند .
منبع : kojaro.com - tasnimnews.com - shakerim.ir - kziran.com - salamhamnavard.ir

روستای تاودان

تادوان نام روستایی از توابع شهرستان جهرم است که دارای نخلستان‌های خرما و باغات مرکبات است. این روستا در مسیر اصلی جاده شیراز – جهرم قرار دارد. روستای بزرگ تادوان درقسمت جنوب شرقی وبه فاصله 23 کیلومتری ازمرکزبخش خفر واقع گردیده است.
روستای تادوان از قدیمی ترین روستاهای بخش خفر است. قدمت این روستا به بیش از ۲۵۰۰ سال می‌رسد.آثار این روستا در زمینه تاریخی : حمام قدیمی ُ نقاره خانه -خانه گبرها – پل قدیمی و … می‌باشند. غار بزرگ مشهوری به نام غار تادوان در این منطقه قرار گرفته، که یکی از بزرگترین غارهای ایران است.
دهانه ی غار تادوان در ارتفاع 200 متري از سطح رودخانه ی قره آغاج و 1200 متری از سطح دریاست. غار تادوان دارای یک دهانه است. طول غار 200 مترست.اين غار در 120 کيلومتري شرق شيراز، در کنار رودخانة معروف «قره آغاج» واقع شده است. دهانة اين غار بسيار زيبا است و ابعاد آن در حدود 20×30 متر مي‌باشد و درون آن شعبه‌هاي متعددي وجود دارد. پس از عبور از راهروي ورودي و دالاني باريک در سمت چپ، تالار بسيار بزرگي نمايان مي‌شود که طول آن بيش از 60 متر است. عمق يکي از شعبه‌هاي اين غار، که ظاهراً شعبه اصلي آن محسوب مي‌شود، بيش از 500 متر است و به يک باتلاق منتهي مي‌گردد.
علاقمندان حتما چند چراغ قوه، طناب کوهنوردی به همراه داشته باشند و با لباس کم غار پیمایی کنند. در بعضی قسمتهای .غار افرادی که چاقتر هستند نمی‌توانند گذر کنند.

غار شفق

غار شفق در 140 کيلومتري شرق شيراز، در شهرستان جهرم بخش سیمکان در 75 کیلومتری جهرم و دقیقا روبروی روستای کوشکسار قرار گرفته است. غار شفق غاری آهکی است و از غارهای تونلی و طبقاتی است. این غار دارای استلاگمیت و استلاکتیت های منحصر به فردی است. اين غار، سه دهانه دارد و درون آن مانند سالني است که گنجايش صدها نفر انسان را دارد. این غار در دهه چهل شمسی توسط کوهنوردان فارس کشف شد. از لحاظ غار سنگها این غار غنی نیست. رطوبت داخل غار نیز نسبتا بالاست.
غار شفق داراي آب فراوان، چاه‌هاي متعدد و استالاگميت و استالاکتيت‌هاي بي شماري است و يکي از بزرگترين و زيباترين غارهاي ايران به شمار مي‌رود. دهانه ورودی این غار در ارتفاع ۲۰۰ متری از کف دره قرار دارد ونام این دره که غار در آن قرار گرفته است تنگ تیهو است واین بخاطر تیهوهای فراوانی است که در این تنگه قرار دارد.
ورودی غار دوطبقه ودر حدود ۸متر ارتفاع دارد و در حدود ۵۰درصد رطوبت دارد و دارای خفاشهای بیشماری است که در غار در حال پرواز هستند که گاهی اندازه آنها به اندازه یک مرغ خانگی است وحشرات زیادی نیز در آن وجود دارد. جانداران درون غار شامل خفاش، عنکبوت، سوسک و هزار پا هستند.
برای پیمایش کامل غار بایستی لوازم فنی مورد نیاز برای عبور از یک تراورس 15 متری به همراه داشته باشید.

تنگه بلاغی

تنگه بلاغی یا تنگه هخامنشی در جنوب غربی مجموعه میراث جهانی پاسارگاد قرار دارد. درازای تنگه حدود ۱۲ کیلومتر و عرض آن ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر است ولی این پهنا قابل عبور نیست زیرا رودخانه پلوار و درختان انبوه و جنگلی اطراف رود عبور را مشکل کرده و تنها از کمر کوه که دارای راه باریکی است می‌توان گذشت. در داخل تنگ بلاغی رودخانه سیوند یا بلاغی (با نام قدیمی پلوار) می‌گذرد و همین امر باعث سرسبزی و خرمی آن شده است.
پوشش گیاهی تنگ بلاغی غالباً جنگلی و پوشیده از درختان بنه یا پسته وحشی و بادام کوهی و در حاشیه رودخانه بید است. وجود رودخانه دائمی باعث شده توجه جوامع انسانی از گذشته بسیار دور تا کنون به این دره شده است بطوریکه تقریباً تمام دوره های باستانی را که تاکنون در ایران شناسایی شده است، به صورت یکجا در این دره زیبا شناسایی شده است .
آثار بسیاری از تنگه بلاغی بدست آمده است. انواع سفال‌ها با نقوش هندسی و بزکوهی و پرندگان از جمله آنهاست. حتی در بخش‌هایی از این محوطه، آثاری از زندگی پیش از تاریخ انسان کشف شد، دورانی که به گفته کارشناسان به دوره «باکون» معروف است. کشف یک روستای هخامنشی، سازه‌های ساخت نوعی نوشیدنی از دوره ساسانی، کوره‌های پخت سفال متعلق به 7 هزار سال قبل، بررسی‌های علمی روی غاری که احتمالا به 10 هزار سال انسان در آن زندگی می‌کرده و بسیاری یافته‌های دیگر از جمله مهمترین دستاوردهای کاوش‌های باستان‌شناسی در تنگه بلاغی بوده است. مطالعات باستان شناسان حاکی از آن است که انسان‌ها در طول تاریخ همواره در حاشیه رودخانه‌ها زندگی می‌کردند و شکل‌گیری بزرگترین تمدن‌ها، در کنار رودخانه‌ها بوده است.

روستای دشتک ابرج

دشتک ابرج یکی از قدیمی ترین روستاهای استان فارس (واقع در شهرستان مرودشت) است که آثاری از دوران هخامنشی در آن یافت شده است. این روستا به دلیل استقرار در دشتی کوچک به نام دشتک معروف شده است. بافت خانه های روستا به علت قرار گرفتن در شیب، پلکانی است. مردم روستا به زبان فارسی (گویش دشتکی) صحبت می‌کنند که از محدود بازمانده ی گویش پهلوی جنوبی است. هنوز هم در این گویش پاره ای از واژه های کهن پارسی را می‌توان دید. طبیعت بکر، چشمه های متعدد، کوچه باغ ها و گردو زارهای آن، هر بیننده ای را محو تماشای خود می‌کند. این روستا در حدود 450 هکتار باغ انگور و بادام دیم، و 250 هکتار باغات گردو را دارا است، و اخیرا به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شده است.
همچنین آبشار دشتک ابرج در این روستا واقع شده که این مکان دارای پتانسیل جذب گردشگر است و دارای دو آبشار زیبا هست اما به علت نبود راه مناسب در حال حاضر کمتر گردشگری به آن منطقه می‌رود. آبشار زیبای دشتک در منطقه ای مرتفع وتاریخی در ۶۵ کیلومتری شمال غرب مرودشت در نزدیکی شیراز واقع است.

غار شیرآباد

غار شیرآباد در ۵۵ کیلومتری شرق گرگان، در حد فاصل شهرهای علی آباد کتول و آزادشهر و در جنوب روستای شیرآباد از توابع شهرستان خان به بین واقع گردیده است. فاصله این غار و آبشارهای شیرآباد از روستای شیرآباد کمتر از ۲۰ کیلومتر است، این غار اندکی بالاتر از آبشارها قرار دارد که به دلیل هجواری با روستای شیرآباد، نام روستا را بر آن نهاده‌اند. غار شیرآباد به نام غار دیو سپید نیز شناخته می‌شود زیرا اهالی منطقه اعتقاد دارند که این غار محل زندگی دیو سپید شاهنامه بوده است. غار شیرآباد یکی از غارهای مهم طبیعی و جالب استان گلستان به شمار می‌رود که دست بشر در ساخت آن دخالتی نداشته است. بیشترین بخش غار تاریک است و در انتهای آن چشمه ای دیده می‌شود که ظاهرا منشا ایجاد غار در گذشته بوده است. در درون غار به دلیل داشتن شرایط مطلوب و وجود آب، گونه‌هایی از مهره‌داران و بی‌مهره‌گان نظیر گاماروس، کرم، عنکبوت، خرچنگ آب شیرین، سوسک، خفاش، قورباغه جنگلی و سمندر زیست می‌کنند. رطوبت و دمای مناسب این غار، آن را تبدیل به زیستگاه مناسبی برای بعضی از گونه ها مثل سمندر کور غارزی گرگانی کرده که فقط در این غار و غارهای اطراف زندگی می‌کند، همچنین اطراف این مجموعه، زیستگاه مرال، شوکا، خرس، پلنگ، خوک وحشی، گربه جنگلی و رودک است.غارشیرآباد از نظر درجه سختی برای غارنوردان، غار ساده ای است که دسترسی به آن ساده بوده و غارنوردی در آن نیاز به ابزارهای حرفه ای ندارد.ه همراه داشتن کفش و لباس مناسب و چراغ قوه و باطری اضافه و همچنین طناب را پیشنهاد می‌شود.

منطقه چلچلی

منطقه شکار ممنوع چلچلی در جنوب شرق گرگان و شرق منطقه حفاظت شده جهان‌نما قرار دارد و کوه و رودخانه چلچلی نیز در همین منطقه قرار دارند که نام این منطقه نیز از همین کوه گرفته شده است. منطقه چلچلی به دلیل صعب‌العبور بودن و عدم توسعه راه‌های دسترسی، دارای طبیعتی بکر و نسبتا دست نخورده است، مساحت این منطقه ۳۳۱۰۰ هکتاراست. چشمه‌سارهای فراوان این منطقه سرچشمه رودخانه قره ‌سو را تشکیل می‌دهند. منطقه چلچلی یکی از بهترین مناطق زیست مرال، شوکا، پلنگ، خرس، خوک وحشی، کبک دری، قوچ و میش، کل و بز و انواع پرندگان شاخه‌نشین است. این منطقه به دلیل نزدیکی به مرکز استان و وجود قابلیت های بالقوه گردشگری در تمام فصول مورد بازدید مسافران قرار می‌گیرد و تنوع پوشش گیاهی و جانوری در آن باعث شده است که در میان پژوهشگران به عنوان یکی از مراکز پژوهشی شناخته شود. منطقه شکارممنوع زیستگاه‌هایی با ویژگی‌های بارز است که جمعیت جانوری آنها به دلیل شکار بی رویه رو به کاهش است و به همین خاطر معمولا در این مناطق برای مدتی محدود و به طور معمول ۳ تا ۵ سال، شکار ممنوع می‌شود تا جمعیت جانوری ترمیم گردد.

آبشار باران کوه

در میان آبشارهای استان گلستان، آبشار باران کوه یکی از زیبا ترین مکان های استان گلستان است که به علت مسیر طولانی پیاده روی و دسترسی سخت تر همچنان بکر و دست نخورده باقی مانده است. ریزش مداوم آب به صورت قطرات ریز و درشت شبیه باران از بالای صخره های پوشیده از خزه وجه تسمیه آبشار باران کوه است، این درحالی است که صخره های سبز در این منطقه شبیه چترهای زیبایی هستند که از یک طرف به کوه چسبیده و از سوی دیگر آویزان هستند، آبی که منشا این همه زیبایی در باران کوه است از دل غارها و چشمه ها تامین می‌شود، غارهای باران کوه کوچک، باریک و دراز بوده و تعداد آن زیاد است. مسیر آبشار باران کوه تا اولین رودخانه را می‌شود با اتومبیل طی کرد، هر چند جاده خاکی و ناهموار است اما بهتر است این مسیر را با ماشین طی کنیم، چرا که بعد از رودخانه چیزی در حدود دو و نیم الی سه ساعت پیاده روی دارد. همین پیاده روی طولانی و دور بودن مسیر باعث می‌شود خیلی ها نتوانند از آبشار باران کوه دیدن کنند.

آبشار رنگو

آبشار رنگو در 15 کیلومتری جنوب غربی گرگان واقع گردیده است. محیط پیرامون رودخانه رنگو دارای هوای خنک و لطیف و با درختان سربه فلک کشیده پوشانده شده است. هرچند آبشار رنگو ارتفاع زیادی ندارد ولی به دلیل بستر نیم دایره‌ای که دارای یک محل ریزش اصلی و چندین محل ریزش فرعی با حجم آب به نسبت قابل توجه، منظره‌ای جالب و دیدنی را بوجود آورده است. این مجموعه فاقد امکانات تفرجگاهی برای علاقمندان به طبیعت است.پیش از رسیدن به آبشار رنگو، کمپ رنگو نیز در بین راه قرار دارد. این کمپ برای اقامت طبیعت گردان و کوهنوردان، تعبیه شده است. مسیر دسترسی به آبشار رنگو از دل جنگل های پردرخت و تاریک منطقه می‌گذرد، مسیری واقعا سخت و گمراه کننده که برای عبور از آن لازم است حتما از یک راهنمای محلی کمک بگیرید. پس از پیمودن 2 کیلومتر از روستای توشن و عبور از مسیری خاکی در میان بوته‌های تمشک و درختان بلند، رودخانه‌ای دیده می‌شود که از چشمه‌های زلال جنگل و ارتفاعات رنگو سرچشمه می‌گیرد.

کویر مرنجاب

ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آب های آزاد در حدود ۸۵۰ متر می‌‌باشد. قسمت عمده این کویر پوشیده از تپه‌های شنی و ریگزار است. کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شورپسند از جمله درخت های گز و تاق و بوته‌های قیچ است. پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود می‌ توان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب‌پرست، انواع مارمولک، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین اشاره کرد. در سال اخیر یک جفت پلنگ نیز در منطقه مرنجاب مشاهده شده ‌است. کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران محسوب می‌‌شود. تپه‌های شنی بلند و جنگل های تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده ‌است. دریاچه نمک آران و بیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب می‌‌شوند. چاه تاریخی دستکن در قسمت شرق کویر، محل آبشخور شترهای کاروان ها بوده ‌است. در صورتی که قصد سفر به این منطقه را دارید تنها سفر نکنید. مجهز به قطب نما و جی پی اس باشید. بدون داشتن راهنما وارد دریاچه نمک نشوید. با وسیله نقلیه خیلی به جزیره نزدیک نشوید زیرا زمین های اطراف آن باتلاقی است. وسایل و تجهیزات مهم در کویر نوردی را باید به همراه داشته باشید.

قلعه ماران

قلعه ماران در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی شهر رامیان و رامیان در 76 کیلومتری گرگان واقع شده است.این قلعه که به نام های قلعه میران، قلعه موران و دژتاکی نیز مشهور است، قله‌ای به ارتفاع ۲۴۳۰ متر است که در بالای این قله، زمینی مسطح به مساحت ۳ کیلومتر مربع قرار دارد.قلعه ماران دارای چشم اندازهای جالب و زیبا است، چشمه آبی در بالای آن وجود دارد و اطراف قلعه از غنای طبیعی جالبی برخوردار است.این بخش از رامیان و این قلعه در گذر زمان توجه بسیاری از امرای عرب، مغول، ترک و فارس را به خود معطوف کرده است و در دوره های مختلف تاریخی مرکز و پایتخت بعضی حکومت‌ها از جمله سلسله اشکانیان بوده‌ که برای ییلاق به آنجا مهاجرت می‌کردند.
برای رسیدن به قلعه ماران باید از روستای پاقلعه عبور کرد. جاده این روستا از میان جنگلهای سرسبز و زیبایی می‌گذرد. این روستا یکی از مسیرهای اصلی صعود به قله ماران محسوب می‌شود.فصل بهار فصل مناسبی برای صعود به این قله به حساب می‌آید چرا که در تابستان به دلیل رطوبت بالای جنگل و در زمستان و پاییز سرمای هوا کار را برای کوهنوردان سخت می‌کند. اما در فصل بهار تنها موضوع با اهمیت احتمال ریزش باران و سُر بودن مسیر است که گاه شیب زیادی دارد. شب ماندن در قله به دلیل ارتفاع زیاد و برودت هوا مقداری سخت است و باید از چادر و کیسه خواب استفاده نمود.

دشت و آبشار دریوک

دشت و آبشار شیب دار کوهره دریوک در منطقه نمارستاق در 40 کیلومتری آمل از ییلاق های زیبای منطقه البرز است که دارای مناظر بسیار دیدنی است.دشت دریوک دشتی کوچک ولی بسیار دیدنی است و کمی پس از آن آبشار دریوک قرار دارد. یک دشت وسیع و با آبشاری بلند و کشیده با سنگلاخ هایی سخت که بلندترین آبشار زمینی ایران است طبیعتی زیبا برای گردشگران و کوه نوردان است. چشمه‌های آب معدنی و چهل چشمه و چشمه لهرا و دشت سفید از دیگر جاذبه های این منطقه است. از دیگر منابع طبیعی این منطقه دشت بالایی و پایه کوهای آن است.بعد از دشت در مسیر قله چشمه جوشانی قرار دارد به اسم اشتلک یا اشلک که می‌گویند خواص درمانی دارد. دشت لهرا یا لرا ٬برای کسانی که از راه های دور قصد صعود به قله را دارند جهت اقامت شبانه جای مناسبی است. بهترین زمان بازدید از این منطقه خردادماه است.

پارک ملی لار

منطقه حفاظت شده لار دارای دو اکوسیستم کوهستانی و آبی است.به دلیل کوه ها و ارتفاعات فراوان اطراف این منطقه و وضعیت جوی نامتغیر از ناحیه خزر بارندگی و نزولات جوی را در این منطقه شاهد هستیم که عمدتا به صورت برف مشاهده می‌شود.این منطقه دارای انواع گونه های گیاهی و جانوری است که در این میان ماهی قزل آلای خالدار که از نادرترین گونه های آبزی جهان است بر اهمیت این پارک افزوده است. این پارک دارای چشم اندازهای بسیار زیبایی است. چشمه ها و رودخانه های پرآب زیستگاه های امن در دوسوی این دره زیبا طراوت و جذابیت آنرا دوچندان کرده.دشت لار بزرگترین دره ایران است که در ۷۰ کیلومتری شرق جاده هراز قرار داره و به دلیل وجود چشمه های متعدد به سرزمین هزار چشمه هم معروف است. وسعت این منطقه ۲۸ هکتار و دریاچه موجود در این منطقه با اجازه سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند محل مناسبی برای شنا و ماهیگیری باشد.